O czym miauczy do nas kot, czyli lingwistyka kociego języka.

Nie wszyscy ludzie zdają sobie sprawę z faktu, że nasze ukochane zwierzęta domowe również mają swój język, za pomocą którego komunikują się ze światem. Koty mogą w bardzo różny sposób przejawiać swoje reakcje i porozumiewać się na rozmaite sposoby. Zawdzięczają to m.in.  dobrze rozwiniętej muskulaturze pyszczka oraz całego ciała. Poza tym wydają rozmaite dźwięki i zapachy. Czasem wystarczy trochę poobserwować swojego pupila, by przekonać się, jak wiele sygnałów przekazuje. Język kotów jest oczywiście uniwersalny tzn., że rozumieją się one niezależnie od rasy oraz z jakiej części świata pochodzą. W końcu każdy kot, obojętnie czy mieszka w Stanach, Anglii, Japonii czy w Polsce, miauczy i mruczy tak samo :). A trzeba wiedzieć, że tematów do miauczenia i mruczenia ma wiele...
U zwierząt  bardzo istotną rolę odgrywa jednak mowa ciała, czyli przekaz niewerbalny, o którego znaczeniu my ludzie sami często zapominamy.  
Kocie ciało, ze z względu na niezwykłą sprawność (gibkość, zwinność, elastyczność), jest bardzo ekspresyjne. Komunikaty, jakie przekazuje nasz futerkowy indywidualista, są krótkie, proste i zazwyczaj jednoznaczne. Poniżej przedstawiam kilka typowych zachowań kota wraz z wyjaśnieniem, co oznaczają w "kocim języku": 
Mowa ciała
Ocieranie się o nogi opiekuna.   
Kot ociera się o nogi policzkiem lub tułowiem, wtedy "zaznacza" nas swoim zapachem. Zazwyczaj jest to sygnał demonstrujący radość, szacunek i przywiązanie do człowieka, zwłaszcza gdy podczas całego rytuału  nasz pupil słodko pomrukuje, "grucha", podnosi z uwagą głowę i patrzy nam w oczy. Wtedy kot mówi, że jest zadowolony i pełen wdzięczności. W ten sposób może także dopominać się o uwagę, jedzenie lub pieszczoty.  


Ogon podniesiony do góry. 
Kot przechadzający się z podniesionym ogonem wyraźnie chce powiedzieć, że nic złego się nie dzieje. Jest to oznaka zadowolenia. 


Lizanie twarzy i dłoni człowieka. 
W pierwszych tygodniach życia kociąt mama często myje je szorstkim językiem w celach pielęgnacyjnych.  Liże także okolice ich odbytu, dzięki czemu są w stanie oddawać mocz i kał. Kocur z kolei podczas zalotów liże kotkę, o której względy zabiega, okazując jej w ten sposób czułość. Lizanie człowieka jest zatem bardzo przyjaznym gestem, mającym swe źródło w instynkcie opiekuńczym i macierzyńskim. 


Przewracanie się na grzbiet na widok opiekuna 

Tym sposobem zwierzę zachęca człowieka do pieszczot i wspólnej zabawy. Jest to gest przypominający poddawanie się macierzyńskim zabiegom pielęgnacyjnym i pieszczotom. Kot tym samym pokazuje nam, że darzy nas ogromnym zaufaniem. Może być to również gest typowy dla sennych i wyjątkowo leniwych kotów. Jeśli da się przy tym zauważyć wahadłowe ruchy ogona to znak, że zwierzę przeżywa pewien konflikt wewnętrzny, np. czy ma wybiec na powitanie właściciela, czy nadal leniwie drzemać.


"Ugniatanie" łapkami ciała człowieka 
Poprzez uciskanie łapkami piersi matki, mały kotek pobudza wydzielanie mleka z sutków. Zatem takie przebieranie łapkami w kontaktach z człowiekiem jest oznaką najwyższego zaufania i miłości. 


Przybieranie "pozy filozoficznej" (termin wymyślony przez autorkę bloga)-
Kot ma równo ułożone przednie łapki, na których najczęściej trzyma zawinięty ogon, siedzi wyprostowany, od czasu do czasu mrużąc oczy. 

Taka poza oznacza u kota zadowolenie, spokój i odprężenie. 


Tarzanie się
To naturalne zachowanie, uwarunkowane instynktem płciowym, które kot okazuje również człowiekowi. Oznacza wtedy sympatię, chęć pieszczot, a także zaproszenie do wspólnej zabawy :). 


Nocne przeciągłe i natarczywe miauczenie (tzw. "kocia muzyka") 
Takie nocne miauczenie najprawdopodobniej oznacza, że nasz kociak ma ochotę na zaloty. Kotka jest wówczas niespokojna, tarza się, a kocur, wyczuwając zapach kotki w rui, może zaznaczyć moczem swoje terytorium. 


Odwracanie się tyłem
Jednoznacznie interpretujemy sytuację, kiedy kot bezceremonialnie odwraca się do nas tyłem i odchodzi. Oznacza to, że nie ma on ochoty na bliższy kontakt. Kiedy z kolei kot patrzy się  na nas przez kilka sekund, a później mruży oczy i odwraca się, daje nam do zrozumienia, że nas zauważa, ale póki co nie chce nawiązywać bliższej relacji.

Chowanie ogona między łapy 
Gdy kot chowa swój ogon między łapy, oznacza to, że czuje się nieswojo. 


Kulenie się, kładzenie uszu po bokach głowy, ściąganie wąsów, trzymanie ogona blisko ciała lub "zamiatanie" ogonem, niekiedy zwężone źrenice
Takie zachowanie u zwierzęcia jest oznaką strachu, poczucia zagrożenia a także uległości. 


Nisko opuszczone uszy, powiększone źrenice, wygięty tułów, zjeżona sierść, ogon intensywnie chodzący na boki, "syczenie", prychanie 

Taka postawa u kota z pewnością nie wróży niczego dobrego. Oznacza bowiem gniew zwierzęcia i groźbę ataku. Kot, jeżąc sierść i wyginając grzbiet, stara się sprawiać wrażenie większego i groźniejszego. Takie zachowanie jest charakterystyczne dla zwierzęcia w defensywie i ma na celu zniechęcenie potencjalnego przeciwnika do walki. Należy pamiętać o tym, że kot nigdy nie zaatakuje pierwszy, jeśli tylko nie poczuje się przyparty do muru, bez drogi ucieczki. Tuż przed samym atakiem kot zamyka oczy, a uszy kładzie płasko na głowie. Warto wspomnieć, że agresywny nastrój u kota może przejawiać się również wyzywającym patrzeniem w oczy.  


Mowa dźwięków 
Koty znane są z tego, że potrafią wydawać różnorodne, odpowiednio modulowane dźwięki. Każdy kot ma też własny, indywidualny repertuar charakterystycznych odgłosów, dzięki którym może przekazać mnóstwo informacji o swoich nastrojach, życzeniach i uczuciach. Podobnie jak ludzie, zwierzęta te różnią się między sobą poziomem "gadulstwa". Niektóre osobniki w ogóle nie potrafią trzymać zamkniętego pyszczka (dotyczy to zwłaszcza raz orientalnych), inne wręcz przeciwnie- postępują w myśl zasady, że mowa jest srebrem a milczenie złotem :).  Przy całej różnorodności kociego języka, można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje odgłosów wydawane przez koty: 


Mruczenie 
W brew powszechnej opinii nie zawsze jest ono oznaką zadowolenia. Koty mruczą także w sytuacji, gdy są chore, umierające, bezbronne (w ten sposób chcą udobruchać przeciwnika). O fenomenie kociego mruczenia szerzej pisałam w notce "Tajemnice kociego mruczenia".   


Gruchanie 
Dźwięki określane mianem "gruchania" leżą na pograniczu mruczenia i miauczenia (potocznie znane jako mrruuuuuuuuu). Jest ono kierowane do ludzi obdarzonych przez kota zaufaniem. Tony te są charakterystyczne dla delikatnie obudzonego oraz zadowolonego kota oraz dla samicy karmiącej młode. Podobnie też odzywa się kotka w czasie rui, gdy chce przekazać zachęcające sygnały swemu partnerowi.  


Miauczenie 
Powitalne miauczenie (potocznie zwane jako miaauuu) jest to ciche, radosne gwarzenie, na które powinniśmy odpowiedzieć przyjaznym gestem. Mniej przyjemne dla ucha jest z kolei miauczenie długie i donośne. Wydaje je kot, który namolnie domaga się jedzenia, zabawy itp., gdy siedzi gdzieś zamknięty, nie mogąc się wydostać lub znajdujący się w innej niekomfortowej dla niego sytuacji. Serie dłuższych, bądź krótszych, szybko postępujących po sobie miauknięć powinniśmy odczytywać jako wołanie o pomoc. Kot wydaje je bowiem, gdy czuje się skrajnie przerażony i zagubiony. Najbardziej dokuczliwe jednak są słynne kocie wrzaski, niekiedy przechodzące w przeciągłe wycie. Są to tony o narastającej intensywności i stanowią formę groźby. Towarzyszą konfliktom o terytorium, pokarm, atrakcyjną kotkę lub są reakcją na spotkanie z groźnym przeciwnikiem , np. psem. Z kolei fukanie może mieć charakter odstraszający, lękowy lub wyrażający przez kota dezaprobatę. 


Doświadczenie właścicieli kotów uczy, że są to zwierzęta, z którymi można sobie porozmawiać, przy czym wymiana zdań pomiędzy człowiekiem a kotem ma charakter swoistej rozmowy. Najczęściej wtedy my mówimy po swojemu, a kot odpowiada po swojemu :-D. Zwierzę potrafi zrozumieć, co się do niego mówi i szybko uczy się podstawowych słów. Przede wszystkim jednak jest wrażliwe na ogólny ton i intonację całej wypowiedzi. Myślę, że znajomość kociego języka jeszcze bardziej umacnia więź człowieka z kotem i daje okazję do nawiązania szczególnego, głębokiego, ponadgatunkowego porozumienia :). 


@mrruuuuu...